Boekrecensie van ‘Aytons erfenis’ door Esther van den Enden

Samenvatting

Vele eeuwen na een nucleaire ramp is op het grondgebied van wat ooit Europa was een machtige natie ontstaan: Gaul. Lloyd Ayton was bijna duizend jaar geleden één van de grondleggers en zijn nazaten spelen buiten zicht nog steeds een belangrijke rol. De Burgers van Gaul zien het als hun taak om de vrede op aarde en binnen het Solaire stelsel te bewaken en bewaren en zo een nieuwe ramp te voorkomen. De andere naties, onder andere ter hoogte van voormalig Zuid-Amerika en voormalig Mexico, zien Gaul echter als een onderdrukker.

We volgen de belevenissen van de zestienjarige Detlev Keller. Die blijkt niet te zijn wie hij dacht dat hij was. Zijn leven loopt gevaar, omdat de leider van de misdaadorganisatie het Consortium de geheimen van zijn DNA wil ontrafelen. Om hem te beschermen wordt hij meegenomen uit zijn woonplaats. Zijn redders lichten een tipje van de sluier op en bereiden hem voor op de strijd die komen gaat.

Ton is terug!

Na de serie Sythal is Ton den Dekker terug met een nieuwe vierdelige serie: Gaul. We zijn dus pas net begonnen. Ton schets een post-apocalyptische wereld waarin de mensheid duizend jaar en een nucleaire ijstijd na nu sommige lessen geleerd lijkt te hebben en toch ook nog allerlei onhebbelijkheden resteren. Vele thema’s komen langs. Loyaliteit. Scheiding van machten. Samenleving op basis van vertrouwen. Elk mens verdient te leven – dus ook de niet-Burgers.

Regeert de angst, of blijf je vertrouwen

Op driekwart van het verhaal laat Ton een rechter een geweldig betoog houden over angst en vertrouwen. Er zijn aanslagen gepleegd door het Consortium dat de overmacht van Gaul omver wil gooien, zelf de macht wil grijpen én achter de geheimen van de nazaten van Lloyd Ayton probeert te komen. Eén van die nazaten is ondergedoken en bevriend met rechter Vilja Bresson. Er is een lijst met namen in omloop van mensen die één voor één verdwijnen of om het leven komen. Op een valse kopie staan ook de namen van haar dochters. Het is een poging van het Consortium om de vriend van rechter Bresson uit zijn schuilplaats te lokken. Bresson besluit in te gaan op een uitnodiging voor een live interview van een populaire talkshow. Op de vraag of ze niet ongerust is nu de namen van haar dochters op die lijst staan, antwoordt ze:

“Ongerust? Ik ben doodsbang. Maar mijn angst is mijn gevecht. De angst van een moeder is geen argument om de overheid meer bevoegdheden te geven. De wet van het Leven is de kern van onze samenleving. Er werd in de afgelopen dagen vaak gezegd dat veiligheid in deze wet voorop staat. Iedereen riep in koor: zonder veiligheid geen vrijheid; zonder vrijheid geen vrede. Als rechter zeg ik dat die redenatie niet klopt. De wet begint niet met veiligheid, maar met recht. Zij begint bij de erkenning dat al het levende een eigen recht van bestaan heeft. Ook als dat ons vijandig gezind is. In Gaul maken wij elkaars bestaan mogelijk door middel van het bieden van veiligheid, het elkaar gunnen van vrijheid en ieders inzet voor vrede. Wie uit angst voor zijn eigen bestaan meer veiligheid eist, doet de geest van de wet van het Leven geweld aan.”

Het is de keuze tussen angst en liefde, tussen tekort en overvloed die ook in onze huidige maatschappij zo actueel is. Laten we ons regeren door de angst? Door de afschuwelijke beelden van oorlog, rampen en andere wandaden die dagelijks via allerlei kanalen op ons af komen? Of houden we vertrouwen in de goedheid van de mens, in ons vermogen tegenspoed te boven te komen, in onze neiging elkaar bij te staan. Gunnen we elkaar het beste.